درماتیت سبوره

درماتیت سبوره یک اصطلاح کلی بوده و شامل گروهی از بیماری های مزمن و عود کننده است. این بیماری از حالات خفیف و شایع شامل شوره سر و چرب بودن پوست سر (سبوره) شروع شده و  تا انواع متوسط و شدید درماتیت سبوره شامل می شود.

درماتیت سبوره (درماتیت سبورئیک)

درماتیت سبوره (درماتیت سبورئیک) گروهی از بیماری های مزمن است که قابلیت عود دارند. در خفیف ترین حالت ها این بیماری  این بیماری شامل شوره سر و چرب بودن پوست سر (سبوره) می باشد. در انواع متوسط و شدید درماتیت سبوره، پوست سر (و گاهی صورت، سینه و حتی مناطق دیگر) قرمز و خارش دار می شود. انواع شدید بیماری درجات گوناگونی از شوره و التهاب را دارد. به صور متوسط ۲ الی ۵ درصد افراد جامعه به درماتیت سبورئیک مبتلا می شوند. البته اگر شوره سر را نیز موارد درماتیت در نظر بگیریم این درصد بالاتر می رود.

علت بیماری درماتیت سبوره

عامل این دسته از بیماری ها مخمری بنام Pityrosporum است. این مخمر بصورت طبیعی در پوست افراد مشاهده می گردد. این مخمر بر روی پوست در حالت طبیعی به شکل کروی می باشد. تغییر حالت آن به شکل بیضوی باعث ایجاد بیماری درماتیک سبوره می شود. این تغییر شکل موجب تشکیل اسیدهای چرب آزاد توسط مخمر می گردد. اسیدهای چرب فوق بعنوان ماده آزار رسان پوست عمل کرده و موجب تکثیر بیش از حد سلول های اپیدرم می شوند. سلول های اپیدرم بصورت شوره و پوسته دفع شده و علایم بالینی بیماری را بوجود می آورند.

درماتیت سبوره (سبورئیک) مسری است؟

شایان ذکر است که درماتیت مُسری نبوده و از طریق شانه و برس منتقل نمی گردند. استرس و هیجانات اغلب باعث بدتر شدن این بیماری ها می گردد. این بیماری ها معمولاً بصورت دوره های تشدید بیماری و بهبودی نسبی آن ظاهر می شوند. هر کدام از این دوره ها ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد. نسبت شیوع این بیماری ها در مردان بیشتر از زنان است . در بیماران مبتلا به ایدز، افسردگی و پارکینسون شیوع درماتیت سبوره بالاتر است.

شوره سر

شوره سر در حقیقت تشکیل بیش از حد سلول های لایه سطحی پوست (اپیدرم) است. این سلول ها بصورت نرمال از سطح پوست جدا شده و می افتند. ولی چون تعداد آنها کم است شخص متوجه آنها نمی شود. در صورت تولید بیش از حد آنها، پوسته ها روی موها و لباس فرد مشاهده شده و چیزی می شود که عوام به آن شوره می گویند.

هر چقدر مقدار شوره بیشتر باشد از نظر اجتماعی مشکل سازتر می شود. زیرا اکثر مردم از مشاهده پوسته های سفید بر روی یقه لباس و شانه کت بدشان می آید. تا زمانی که پوسته ها خشک هستند وجود آنها قابل تحمل است ولی با چرب شدن پوست سر و بهم چسبیدن شوره ها مشکل بیمار از نظر وضعیت ظاهری و علائم بیماری بیشتر می شود. شوره های چرب بر خلاف نوع خشک بهم می چسبند و لذا بزحمت از پوست سر و لباس جدا شده و این مشکل بیمار را آزار می دهد. در هر حال چرب بودن شوره در ابتدا زیاد اذیت نمی کند ولی با افزایش ترشح چربی از غدد چربی پوست، توده های بزرگ و کوچک شوره چرب و بدبو در نقاط گوناگون پوست سر تشکیل می گردد. این اتفاق همراه با درجاتی از التهاب و خارش می باشد.

درمان شوره سر

متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. با توجه به اینکه عامل بوجود آورنده بیماری همیشه در پوست انسان وجود دارد. اقدامات درمانی باعث می شود تا آن مخمر فقط از حالت بیضوی (فرم بیماری زا) به حالت کروی (فرم غیربیماری زا ) تبدیل شود. از این رو فقط می توان این بیماری را کنترل کرد. برای اطلاع بیشتر کلیک کنید.

به عبارت دیگر در شروع درمان با یکسری اقدامات درمانی سعی می کنیم تا مخمر را از حالت بیماری زا به غیر بیماری زا در آوریم. سپس برای ممانعت از تبدیل دوباره آن به فرم بیماری زا، از یکسری اقدامات پیشگیری کننده استفاده می کنیم. در غیر این صورت پس از مدت کوتاهی علایم بیماری مجدداً عودمی نمایند.

شامپو ضد شوره

برای شوره خفیف و معمولی استفاده از شامپوی ضد شوره ۲ – ۱ بار در هفته کافی است. برخی از انواع شامپوهای ضد شوره عبارتند از: شامپو زینک پیریتیون، شامپو تار، شامپو سلنیوم سولفاید و شامپو کتوکونازول. همه این شامپوها را می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه فرمایید. البته بد نیست که حتی برای شوره خفیف هم حداقل یکبار به متخصص پوست مراجعه نمایید.

برای موارد شدیدتر شوره و نیز در صورتیکه شوره همراه با خارش، کراست (کبره)، قرمزی و التهاب پوست باشد (یعنی موارد شدید درماتیت سبوره) لازم است که فرد برای مدت های طولانی تحت نظر متخصص پوست قرارگیرد.

در برخی افراد استفاده از محلول موضعی ماینوکسیدیل موجب شروع و یا بدترشدن شوره شده که می تواند خفیف تا شدید باشد. گاهاً این وضعیت شدید بوده و التهاب، قرمزی، خارش و خشکی پوست نیز بدان اضافه می گردد. این علائم در زمستان (که رطوبت هوا کاهش می یابد) تشدید می گردند. برای درمان این عوارض ماینوکسیدیل استفاده از شامپوی ضد شوره و کاهش یا قطع مصرف ماینوکسیدیل کافی می باشد.

بیشتر بخوانید : درمان شوره سر

چرب بودن پوست سر (سبوره)

چربی که از غدد چربی پوست ترشح می شود را سبوم می گویند. ترشح سبوم در زمان بلوغ افزایش می یابد و با افزایش سن بتدریج کمتر می شود. احساس چرب بودن پوست سر و موها چیزی است که اکثر مردم دوست ندارند. اگرچه اکثریت افرادی که دارای طاسی آندروژنتیک هستند همزمان سبوره (چرب بودن بیش از حد پوست سر) نیز دارند. این افراد غالباً فکر می کنند که علت طاسی آنها همین چرب بودن سرشان است. تا کنون هیچگونه رابطه علت و معلولی در این زمینه کشف نشده است و صرفاً این دو حالت همزمان با هم مشاهده می گردند. بعبارت دیگر درمان چربی سر باعث جلوگیری از ریزش موها نمی شود و بالعکس.

.

درماتیت سبوره | درماتیت سبورئیک

درماتیت سبوره یک بیماری مزمن و شایع است که در همه سنین از نوزادی تا پیری مشاهده می گردد. علایم برجسته این بیماری عبارتند از: چرب بودن بیش از حد پوست سر و موها، پوسته های زرد و چرب، قرمزی و التهاب پوست سر همراه با کراست (کبره) و خارش شدید. خارانیدن پوست سر (که در درماتیت سبورئیک و شوره سر مشاهده می شود) موجب برداشته شدن لایه محافظ روی تار مو می شود. با اینکار موها حالت و درخشندگی خود را از دست می دهند. همچنین با ضعیف شدن موها مستعد آسیب بدلایل دیگر مثل شانه زدن، رنگ کردن مو و غیره نیز می شود.

در موارد شدید این بیماری درگیری پوست صورت (ابرو، مژه، گونه و چین بینی)، پوست زیر بغل و کشاله ران هم مشاهده می گردد. در اثر خارش شدید گاهی عفونت میکروبی ثانویه به علایم بیماری اضافه می گردد. موارد گسترده و شدید درماتیت سبوره با بیماری پسوریازیس اشتباه گرفته می شود. گاهی بیمار دارای علایم هر دو بیماری با هم است. این حالت از بیماری را به اصطلاح  سبوپسوریازیس می گویند. در مورد تفاوت پسوریازیس و درماتیت سبوره اینجا بخوانید.

درماتیت سبوره در سر و صورت

درماتیت سبوره گاهی در اطفال هم مشاهده می شود که اغلب خفیف است. ولی در پاره ای از موارد شدید بوده و نیازمند درمان می گردد. تشخیص و درمان درماتیت سبورئیک با متخصص پوست است. برای درمان درماتیت سبوره علاوه بر مواردی که در بخش شوره گفته شد، بایستی از کورتون موضعی، اسید سالیسیلیک موضعی و داروهای ضد قارچ بصورت خوراکی یا موضعی استفاده کرد. در موارد شدید و مزمن گاهی آنتی بیوتیک خوراکی و حتی کورتون خوراکی تجویز می گردد. اگر چه درمان قطعی برای درماتیت سبوره وجود ندارد ولی با اقدامات گفته شده می توان به سادگی آن را تحت کنترول درآورد.

بیشتر بخوانید : اگزما و راه های درمان آن

آیا با بیماری درماتیت سبوره امکان کاشت موی طبیعی وجود دارد

بیماری های شناخته شده تحت عنوان درماتیت سبوره هیچکدام فی النفسه علت ریزش مو و بروز طاسی نیستند. بنابراین مساله ریزش مو بخاطر درماتیت سبورئیک منتفی است. با اینحال در صورت وجود خارش شدید، ممکن است با تحریک مکانیکی پوست سر به ساقه موها آسیب وارد شده و موجب شکسته شدن آنها شود. این مسئله می تواند موجب تشدید ظاهری طاسی آندروژنتیک شود.

همنگونه که در بالا گفتیم این بیماری در افراد طاس هم وجود دارد. با این حال افرادی که به تازگی مو کاشته اند، در صورت خاراندن سر، ممکن است قسمت پیوند زده شده را نیز بخاراند و این امر احتمال بیرون درآمدن موهای تازه کاشته شده را افزایش می دهد.

نکته مهم : با توجه به اینکه سد دفاعی پوست در بیماری درماتیت سبوره بدلیل التهاب پوست ضعیف می شود، احتمال عفونت پوست پس از کاشت مو طبیعی افزایش می یابد. بنابراین در صورتی که دچار درماتیت سبورئیک هستید، قبل از عمل کاشت آنرا درمان کنید.